EKED Eğitimi Nedir?
(Enerji Kontrolü – Kilitleme / Etiketleme Sistemi)
EKED Eğitimi; bakım, onarım, temizlik ve ayar işlemleri sırasında makine ve ekipmanlarda bulunan tehlikeli enerji kaynaklarının kontrol altına alınmasını amaçlayan hayati bir İSG eğitimidir. Elektrik, mekanik, hidrolik, pnömatik ve benzeri enerji türleri; kontrol altına alınmadığında ağır yaralanmalara ve ölümcül kazalara yol açabilir.
Demir İSG olarak EKED eğitimini; yalnızca prosedür anlatımı değil, sahada birebir uygulanabilen ve davranış kazandıran bir güvenlik sistemi olarak ele alıyoruz.
EKED Neden Hayati Öneme Sahiptir?
İş kazalarının önemli bir bölümü; bakım veya onarım sırasında makinenin beklenmedik şekilde çalışması sonucu meydana gelir. Çoğu zaman bu kazalar, “makine kapalıydı” düşüncesiyle yapılan ihmallerden kaynaklanır.
EKED sistemi, enerjinin yalnızca kapatılmasını değil; kilitlenmesini, etiketlenmesini ve kontrol altına alındığının doğrulanmasını sağlar. Bu yaklaşım, insan hayatını tesadüfe bırakmayan bir güvenlik zinciri oluşturur.
Yasal Dayanak ve İşveren Sorumluluğu
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında işveren; çalışanların maruz kalabileceği riskleri önlemek ve güvenli çalışma yöntemlerini öğretmekle yükümlüdür. Tehlikeli enerji kontrolü, bu yükümlülüğün en kritik başlıklarından biridir.
EKED eğitimi; bakım ve onarım yapan çalışanlar başta olmak üzere, makineyle temas eden tüm personel için önleyici bir İSG tedbiri niteliği taşır.
Sahaya Uygun EKED Yaklaşımı
Her işyerinde kullanılan makineler, enerji kaynakları ve çalışma yöntemleri farklıdır. Bu nedenle hazır ve genel EKED anlatımları sahada karşılık bulmaz.
Demir İSG, eğitimi işletmenin kullandığı makineler üzerinden planlar. Enerji kesme noktaları, kilitleme alanları ve riskli adımlar sahada gösterilerek anlatılır. Amaç; çalışanların teorik bilgi değil, doğru uygulama refleksi kazanmasıdır.
Kilitleme, Etiketleme ve Doğrulama Kültürü
EKED eğitiminin temelini; kilitleme, etiketleme ve doğrulama adımlarının eksiksiz uygulanması oluşturur. Çalışanlar, enerjinin gerçekten kesildiğini nasıl kontrol edeceklerini ve başkası tarafından tekrar devreye alınmasının nasıl engelleneceğini öğrenir.
Bu kültür, “ben yaptım oldu” anlayışını ortadan kaldırır ve kontrollü çalışma disiplinini yerleştirir.
İnsan Faktörü ve Davranış Güvenliği
EKED kazaları çoğu zaman bilgi eksikliğinden değil, acelecilik ve alışkanlıklardan kaynaklanır. Eğitim sürecinde bu davranışsal riskler ele alınır ve çalışanların farkındalığı artırılır.
Böylece EKED, yalnızca bir kilit sistemi değil; davranış güvenliği yaklaşımı haline gelir.
Denetimlerde EKED’in Önemi
Resmi denetimlerde, tehlikeli enerji kontrolüne ilişkin uygulamalar ve eğitim kayıtları sıklıkla incelenir. EKED eğitiminin verilmemesi veya sahada uygulanmaması; ciddi uygunsuzluklara ve idari yaptırımlara yol açabilir.
Demir İSG tarafından verilen EKED eğitimleri; mevzuata uygun şekilde kayıt altına alınır ve denetimlerde geçerli olacak biçimde belgelendirilir.
Sonuç
EKED Eğitimi; bakım ve onarım süreçlerini güvenli hale getiren, çalışanları ölümcül risklerden koruyan ve işverenin yasal sorumluluklarını güçlendiren kritik bir İSG uygulamasıdır.
Demir İSG ile enerjiyi kontrol altına alın; kazaları önleyin, güvenliği sistem haline getirin.
